Thuốc bảo vệ thực vật không còn xa lạ gì với người dân Việt Nam. Từ xưa, người dân đã biết sử dụng các hoạt chất như lưu huỳnh, asen, chì… để bảo vệ cây trồng của mình. Đây cũng chính là bước đầu để phát minh ra các loại thuốc bảo vệ thực vật. Vậy nó là gì? Có mấy loại thuốc bảo vệ thực vật? Lợi ích và tác hại? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây.
1. Thuốc bảo vệ thực vật là gì?
Từ nền văn minh cổ đại, người xưa đã biết sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để bảo vệ cây trồng khỏi côn trùng và sâu bệnh. Người Sumer cổ đại dùng S nguyên tố để bảo vệ mùa màng khỏi côn trùng. Trong khi đó, những người nông dân thời Trung cổ đã thử nghiệm các hóa chất sử dụng asen, chì trên các loại cây trồng của mình. Đây chính là nền tảng để xuất hiện các thuốc bảo vệ thực vật sau này.
Thuốc bảo vệ thực vật là các chất hóa học nhằm tiêu diệt sâu bệnh. Nói chung, thuốc bảo vệ thực vật là một tác nhân hóa học hoặc sinh học như vi rút, vi khuẩn, chất kháng khuẩn, khử trùng… có tác dụng ngăn chặn, vô hiệu hóa, tiêu diệt sâu bệnh cho thực vật.
Nó thường được sử dụng để loại bỏ hoặc kiểm soát nhiều loại sâu hại nông nghiệp có thể gây hại cho cây trồng và làm giảm năng suất của nông trại.
Một số loại thuốc bảo vệ thực vật
2. Phân loại các loại thuốc bảo vệ thực vật
– Có nhiều cách phân loại thuốc thực vật khác nhau, dựa theo loại dịch hại mà chúng tiêu diệt nó có:
- Thuốc bảo vệ thực vật để diệt côn trùng.
- Thuốc diệt cỏ để diệt cỏ dại.
- Thuốc diệt chuột để diệt loài gặm nhấm.
- Thuốc diệt nấm để kiểm soát nấm, mốc và nấm mốc.
- Thuốc diệt lăng quăng để diệt ấu trùng.
– Dựa trên mức độ phân hủy sinh học của chúng thuốc bảo vệ thực vật cũng có thể được coi là:
- Có thể phân hủy sinh học: Loại có thể phân hủy sinh học, vi khuẩn và các sinh vật khác phân hủy thành các hợp chất vô hại.
- Không thể phân hủy sinh học: Chúng có thể mất hàng tháng hoặc hàng năm để bị phá vỡ.
– Dựa vào những dạng hóa học hoặc nguồn gốc hoặc phương pháp sản xuất chung.
- Lân hữu cơ: Hầu hết lân hữu cơ là thuốc bảo vệ thực vật, chúng tác động đến hệ thần kinh của côn trùng bằng cách phá vỡ enzyme điều hòa chất dẫn truyền thần kinh.
- Cacbamat: Tương tự như thuốc bảo vệ thực vật lân hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật carbamate cũng tác động đến hệ thần kinh côn trùng bằng cách phá vỡ một loại enzyme điều hòa chất dẫn truyền thần kinh. Tuy nhiên, các hiệu ứng enzyme thường có thể đảo ngược.
- Thuốc bảo vệ thực vật gốc clo hữu cơ: Chúng thường được sử dụng trước đó, nhưng hiện nay nhiều quốc gia đã loại bỏ thuốc bảo vệ thực vật này khỏi thị trường do ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường cũng như tính phân huyr của chúng (ví dụ: DDT, chlordane và toxaphene).
- Pyrethroid: Đây là một phiên bản tổng hợp của pyrethrin, một loại thuốc bảo vệ thực vật tự nhiên, được tìm thấy trong hoa cúc.
- Thuốc diệt cỏ sulfonylurea: Các thuốc diệt cỏ sulfonylurea đã sử dụng để kiểm soát cỏ dại như pyrithiobac-natri, cyclosulfamuron,…
- Thuốc bảo vệ thực vật sinh học: Một số loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc từ các vật liệu tự nhiên như động vật, thực vật, vi khuẩn và một số khoáng chất.
3. Lợi ích của thuốc bảo vệ thực vật
Ưu điểm chính của thuốc bảo vệ thực vật là chúng có thể tăng năng suất cho cây trồng bằng cách bảo vệ cây trồng khỏi côn trùng và các loài gây hại khác. Dưới đây là một số lợi ích chính khác của nó.
- Kiểm soát sâu bệnh và vectơ bệnh cây trồng.
- Kiểm soát véc tơ truyền bệnh cho người/vật nuôi và các sinh vật gây hại.
- Kiểm soát các sinh vật gây hại cho các hoạt động và công trình khác của con người.
4. Ảnh hưởng của thuốc bảo vệ thực vật
Các hóa chất độc hại của thuốc bảo vệ thực vật có thể thải ra môi trường một cách có chủ ý. Mặc dù mỗi loại thuốc bảo vệ thực vật đều nhằm mục đích tiêu diệt một loại sâu bệnh nhất định, nhưng một tỷ lệ rất lớn thuốc bảo vệ thực vật đến đích khác. Thay vào đó, chúng xâm nhập vào không khí, nước, trầm tích và thậm chí kết thúc trong thức ăn của chúng ta.
– Con người: Thuốc bảo vệ thực vật có liên quan đến các mối nguy hại đối với sức khỏe con người, từ các tác động ngắn hạn như đau đầu, buồn nôn… đến các tác động mãn tính như ung thư, tổn hại đến khả năng sinh sản…
Một số tác hại của thuốc bảo vệ thực vật ảnh hưởng đến con người và động vật
– Tự nhiên:
Việc sử dụng chúng cũng làm giảm tính đa dạng sinh học chung trong đất. Nếu không có hóa chất trong đất thì chất lượng đất cao hơn và điều này cho phép khả năng giữ nước cao hơn, điều cần thiết cho cây trồng.
Thuốc diệt cỏ dai dẳng có thể tồn tại từ vài tháng đến ba năm hoặc hơn trước khi phân hủy hoàn toàn thành các hợp chất trơ, tùy thuộc vào loại thuốc diệt cỏ và mức độ tập trung trong đất.Thuốc bảo vệ thực vật có khả năng gây ô nhiễm đất, nước, cỏ và các thảm thực vật khác. Ngoài việc tiêu diệt côn trùng và cỏ dại, có thể gây độc cho nhiều loại sinh vật khác như chim, cá, côn trùng có ích và thực vật không phải mục tiêu.
Thuốc bảo vệ thực vật có thể gây ô nhiễm môi trường nếu như không được xử lý đúng cách
Thuốc bảo vệ thực vật có lợi ích cho cây trồng như vậy nhưng có thể gây các tác động xấu đến con người và môi trường xung quanh nếu như sử dụng không đúng cách. Chính vì vậy để phát huy hiệu quả nhất tác dụng của thuốc bảo vệ thực vật và hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe thì cần tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất đưa ra.
