Trong thực tế, tồn tại hàng triệu loại chất khác nhau, làm sao chúng ta có thể hiểu sâu về chúng? Đừng lo lắng về điều này, các nhà khoa học đã phát triển cách phân loại các chất theo từng nhóm riêng biệt. Nội dung bài viết dưới đây, Acuonggroup sẽ giúp các bạn hiểu rõ về 1 phân loại của chúng: đơn chất là gì cũng như công thức hóa học và đặc điểm của đơn chất.
Đơn chất là gì đã được biết đến từ môn hóa học lớp 8. Trên thực tế, có hàng chục triệu chất khác nhau với công thức và đặc điểm cấu tạo riêng biệt. Acuonggroup sẽ giới thiệu chi tiết về đơn chất và ví dụ cụ thể để các bạn có cái nhìn tổng quát hơn trong bài viết dưới đây.
1. Đơn chất là gì?
Đơn chất là những chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học. Mọi thứ xung quanh con người đều được tạo thành từ các chất, bao gồm cả đơn chất và hợp chất. Các kim loại Nhôm (Al), Natri (Na) hay khí Lưu Huỳnh (S), Hidro (H), Oxy (O)… đều do các nguyên tố hóa học tạo nên. Đây chính là đơn chất.
Đơn chất có tên gọi trùng với tên của nguyên tố (Trừ một số trường hợp đặc biệt). Có nguyên tố tạo thành nhiều dạng đơn chất khác nhau. Ví dụ như Cacbon có thể tạo thành kim cương, than muội, than gỗ, than chì…
Một số kim loại có khả năng dẫn điện, dẫn nhiệt và có ánh kim như: Sắt (Fe), Đồng (Cu), Nhôm (Al)… được gọi là đơn chất kim loại. Trong khi, những chất không thể dẫn điện, dẫn nhiệt được gọi là đơn chất phi kim. Đơn chất là gì cho ví dụ trong trường hợp này có thể kể đến như: Lưu Huỳnh, khí Hidro, than…
Với những phân tích trên, bạn đã phần nào hiểu rõ về đơn chất là gì. Có thể hiểu đơn giản, những chất chỉ được tạo thành từ một nguyên tố hóa học là đơn chất.
Hình 1: Lưu huỳnh chính là đơn chất
2. Đặc điểm cấu tạo của đơn chất
Nắm rõ đặc điểm của đơn chất là gì sẽ giúp bạn phân biệt được với những chất khác. Theo đó, đặc điểm cấu tạo của đơn chất như sau:
2.1. Đối với đơn chất là phi kim
Sự liên kết của phi kim thường theo một trật tự nhất định. Chủ yếu là liên kết 2 nguyên tử. Ví dụ: Khí Oxi được tạo thành từ 2 nguyên tử viết tắt là O2, khí Hidro được viết tắt là H2…
Hình 2: Cấu tạo của đơn chất Hidro là H2
2.2. Đối với đơn chất là kim loại
Các nguyên tử của đơn chất kim loại thường sắp xếp vô cùng khít nhau, theo một trình tự nhất định mà không có kẽ hở. Đơn chất là gì lấy ví dụ trong trường hợp này như sau: Kim loại Natri được tạo thành từ nguyên tố Na, nguyên tố Al do kim loại nhôm tạo nên.
3. Công thức hóa học của đơn chất
Hiểu được công thức hóa học của đơn chất là gì sẽ giúp các bạn có thể giải đáp được những vấn đề mà mình quan tâm. Tùy theo đơn chất là gì mà cách viết công thức hóa học có sự khác biệt. Cụ thể:
3.1. Với đơn chất là phi kim
Những phi kim được liên kết với nhau từ một số nguyên tử gọi là phân tử. Khi đó, chỉ số này sẽ được thêm vào chân của nguyên tử khi viết kí hiệu. Ví dụ: Công thức hóa học của khí hidro là H2, Oxi là O2…
Công thức của một số phi kim được quy ước theo kí hiệu. Ví dụ: Công thức hóa học của lưu huỳnh là S…
Hình 3: Công thức hóa học của Oxi là O2
3.2. Với đơn chất là kim loại
Nếu bạn chưa biết hạt hợp thành của đơn chất là gì thì có thể hiểu đó chính là nguyên tử. Công thức hóa học của đơn chất kim loại là ký hiệu hóa học của nguyên tố đó. Ví dụ: Công thức hóa học của đơn chất kim loại kẽm là Zn, của sắt là Fe…
4. So sánh đơn chất và hợp chất
Đơn chất là gì hợp chất là gì đều là những kiến thức quan trọng trong chương trình hóa học lớp 8. Bạn có thể tham khảo bảng so sánh tổng quan chi tiết dưới đây:
Điểm so sánh | Đơn chất | Hợp chất |
Đặc điểm | Đơn chất chỉ gồm 1 nguyên tố duy nhất. | Được tạo thành từ 2 nguyên tố hóa học trở lên |
Hạt phân tử | – Phi kim lỏng và khí gồm các nguyên tử cùng loại. – Phi kim rắn và kim loại gồm 1 nguyên tử duy nhất. | Gồm nhiều nguyên tử ở các nguyên tố hóa học khác nhau tạo thành. |
Phân loại | Gồm đơn chất kim loại và đơn chất phi kim. | Gồm hợp chất hữu cơ và hợp chất vô cơ. |
Công thức hóa học | Với chất khí và phi kim lỏng, công thức hóa học được viết dưới dạng Ax. Với phi kim rắn và kim loại kí hiệu hóa học là công thức hóa học. | Công thức hóa học của hợp chất là kí hiệu hóa học của nguyên tố và chỉ số tương ứng cho mỗi chất. Ví du: XaYb… |
Ví dụ | Lưu huỳnh – S, Oxy – O2… | Natri Clorua – NaCl… |
Hình 4: Dòng trên là đơn chất, dòng dưới là hợp chất
5. Ví dụ về đơn chất là gì?
Các bạn có thể trả lời câu hỏi dưới đây để hiểu rõ hơn về đơn chất là gì.
Trong các đáp án sau, đâu là đơn chất, đâu là hợp chất?
A – Canxi cacbonat gồm các nguyên tử Ca, C, O tạo thành.
B – Photpho đỏ tạo thành từ P.
C – Nước được tạo thành từ H và O
Với nội dung đã được phân tích ở phần trên, đáp án B là đơn chất do được cấu tạo từ 1 nguyên tố P. Đáp án A, canxi cacbonat được tạo thành từ 3 nguyên tố và đáp án B nước gồm 2 nguyên tố nên đây chính là hợp chất.
Thông tin trong bài viết trên đã giúp bạn giải đáp chi tiết đơn chất là gì và công thức hóa học của đơn chất. Nếu muốn tìm hiểu thêm các hóa chất, vật tư và thiết bị công nghiệp, hãy liên hệ với Acuonggroup qua số Hotline: 0826 010 010 để được giải đáp chi tiết, cụ thể.
