Axit xyanuric là một hợp chất có thể tìm thấy trong thức ăn chăn nuôi biuret hay phụ gia thức ăn chăn nuôi dành cho động vật nhai lại hoặc sản phẩm dùng cho xử lý nước hồ bơi. Vậy Axit xyanuric là gì? Nó có những tính chất và ứng dụng cụ thể như thế nào? Để hiểu rõ hơn về loại hóa chất này, mời bạn đọc theo dõi bài viết ngay dưới đây của Acuonggroup nhé.
I. Sơ lược về Axit xyanuric là gì?
1. Axit xyanuric là gì?
Axit xyanuric hay Cyanuric acid là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học C3H3N3O3. Nó có cấu trúc tương tự như melamine và có thể được tìm thấy như là một tạ chât của melamine.
Một số tên gọi khác: 1,3,5-triazinetriol, 1,3,5-triaxin-2,4,6 (1H, 3H, 5H)-trion, acid isoxyanuric, tricarbimid,…
Axit xyanuric là gì?
2. Nguồn gốc axit xyanuric
Hợp chất có thể thu được từ phản ứng trùng hợp của phân ure.
- Trộn phân ure cùng với ammonium Chloride và dùng nhiệt làm tan chảy, khuấy trộn tăng nhiệt độ lên 210 độ C thu được dung dịch đặc sệt.
- Khi tăng đến 230 độ C, vật chất sẽ tan chảy dần chuyển sang dạng rắn, lật đều lên và tiếp tục cho tăng nhiệt lên 250 độ C, duy trì nhiệt độ trong 15 phút.
- Đến khi nguội còn 100 độ C, cho chút nước vào ngâm để giảm xuống nhiệt độ bình thường. Sau khi ngâm trong nước sẽ bị tan ra và lọc, ta thu được chất rắn.
- Cho nước và axit hydrochloric vào trong chất rắn này, tiến hành khuấy trộn và tăng nhiệt độ lên 110 độ C, duy trì nhiệt độ trong vòng 3 tiếng, nó sẽ bị phân tách ra, lại cho thêm nước và axit hydrochloric, giảm nhiệt xuống còn 30 độ C, rửa với nước cho tới khi đạt trung tính, lọc, rửa sạch bánh lọc với nước, sấy khô, cho ra thành phẩm đạt độ tinh khiết ≥95%.
3. Các tính chất chất lý hóa đặc trưng của axit xyanuric
- Chất không mùi, hút nước, thường được sử dụng dưới dạng bột kết tính
- Khi bị nung nóng ở nhiệt độ 320 – 350 độ C sẽ phân hủy và tỏa ra hơi độc hại là hỗn hợp của các oxit nito cùng aixt xyanic trong điều kiện nhiệt độ cao hơn.
- Khối lượng mol: 129,07 g/mol
- Khối lượng riêng: 2,5 g/cm3
- Độ hòa tan trong nước: 0,27 g/100ml ở 25 độ C
- Khả năng hòa tan: tan trong nước nóng, rượu cồn nóng cùng piridin, axit hydrochloric đặc, axit sunfuric mà không bị phân giải. Cũng có thể hòa tan trong dung dịch kali hydroxit và natri hydroxit. Cyanuric acid không hòa tan trong rượu cồn lạnh, axeton, ete, benzen hay chloroform.
- Vòng trong cấu trúc phân tử có đặc trưng của vòng thơm. Do có đặc trưng này mà các nhóm hydroxyl trong dạng –triol của phân tử mang đặc trưng của các chất phenol và nó trở thành có tính axit nhiều hơn so với các hydroyl trong rượu. Các nhóm –OH bất kỳ của Cyanuric acid đều có thể được trung hòa để tạo thành các muối xyanurat.
- Là một chất tam phân vòng của axit xyanic
Axit xyanuric có công thức hóa học C3H3N3O3
II. Ứng dụng nổi bật của axit xyanuric
- Được sử dụng như một hóa chất bổ sung vào nước tại các bể bơi cùng các chất xử lý clo bioxit nhằm mục đích ổn định mức clo bằng cách làm giảm đến mức tối thiểu sự phân hủy bởi ánh sáng.
- Là hóa hóa chất xử lý nước bể bơi, xử lý nước sinh hoạt
- Hợp chất này có một số dẫn xuất clorinat được dùng như một chất khử trùng giúp tiêu diệt các loại tảo hay microbioxit trong nước của các bể bơi hay các hệ thống chứa nước lớn trong công nghiệp
Ứng dụng của Axit xyanuric trong xử lý nước hồ bơi, nước sinh hoạt
III. Tìm hiểu thêm vai trò của axit xyanuric trong nước bể bơi
Axit xyanuric là chất ổn định hay chất điều hòa được sử dụng để giảm tỉ lệ thành phẩn của lượng clo tự do có sẵn trong các bể bơi tiếp xúc với tia cực tím của mặt trời. Hòa tan hợp chất này thành bể bơi giúp clo tự do được tồn tại lâu hơn đáng kể
Clo ổn định có chứa cyanuric acid, do vậy không cần thêm nhiều hơn nữa. Các hồ bơi ngoài trời hay spa sử dụng clo không ổn định yêu cầu chủ sở hữu cần phải thêm vào hóa chất C3H3N3O3 theo cách thủ công. Điều quan trọng là cần theo dõi mức axit cyanuric, vì nếu quá ít chất ổn định sẽ khiến cho clo tự do không được bảo vệ. Nhưng nếu quá nhiều hợp chất này cũng dẫn đến tình trạng clo mất đi tính khử trùng và oxy hóa
Axit xyanuric đóng vai trò gì trong xử lý nước hồ bơi?
IV. Axit xyanuric có gây độc hại không?
Đây là một hóa chất có độc tính thấp trong động vật có vú với liều cho ăn LD50 trên chuột đồng vào khoảng 7.700 mg/kg trọng lượng cơ thể (OECD 1999). Một số nghiên cứu về độc tính ngắn hạn cho thấy axit cyanuric có thể làm hỏng các mô thận, kể cả làm giãn nở những ống nhỏ trong thận, gây hoại tử hoặc tăng sinh biểu mô mạch, làm tăng các tế bào ưu kiềm và tế bào neuropil, xuất hiện hiện tượng lắng cặn khoáng hoặc xơ hóa. Những thay đổi này có thể gây ra bởi các tinh thể muối cyanurate trong ống dẫ thận (OECD 1999). Mức ảnh hưởng không quan sát được đối với các tác đông này với liều 150 mg/kg/ngày (OECD 1999)
Ở người, nó được đưa vào cơ thể thông qua việc nuốt nước bể bơi hay qua nước uống được sản xuất từ loại nước bề mặt hoặc do chất này tích tụ trong cá. Tuy nhiên, hơn 98% liều axit cyanuric sẽ được bài tiết đều đặn ra cùng với nước tiểu trong thời gian 24 giờ (theo Allen và cộng sự 1882)
Axit xyanuric có độc không?
Trên đây là một số thông tin về axit xyanuric, hy vọng qua bài viết bạn đọc đã phần nào hiểu hơn về tính chất, ứng dụng cũng như độc tính của loại hóa chất này. Hãy liên hệ với Acuonggroup qua hotline 0826 010 010 hoặc nhắn tin tại website acuonggroup.vn nếu bạn còn bất cứ thắc mắc nào về axit cyanuric nhé.